Money saving tips in Marathi : पैसे कमावणे जेवढे महत्वाचे आहे त्याहीपेक्षा जास्त त्यांची बचत करणे झाले आहे. भविष्याचा दृष्टीने विचार करत आपण अनेक वेळा पैसे वाचवण्यासाठी नानाविध मार्ग आजमावून पाहतो पण अखेरला मिळतं ते अपयशच. बहुतांश वेळा महिन्या अखेरीस monthly budget डगमगतो आणि एवढे पैसे अचानक कुठे खर्च झाले याचा हिशोब मात्र लागत नाही.
जेव्हा जेव्हा पैशाचा प्रश्न येतो तेव्हा बहुतेकांना असे म्हणायचे असते की त्यांनी कितीही प्रयत्न केले तरीही त्यांना पैसे वाचवणे शक्य नाही. अशा लोकांना पैसा वाचवायचा असतो, पण त्यासाठी योग्य पद्धत अवलंबत नाही. याशिवाय, ते त्यांच्या काही छोट्या-छोट्या सवयींकडे अजिबात लक्ष देत नाही.
याच मुख्य कारण असते पैसे जास्त परिणामकारकतेने कसे साठवावे याची योग्य माहिती नसणे. तुमची monthly income कितीही असूद्या, आता तुम्हीही यशस्वीरीत्या तुमची स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी, तुमच्या भविष्यासाठी पैशाची बचत करू शकता. त्यासाठी तुम्ही या पैसे वाचविण्याच्या प्रभावी मार्गांचा (Ways to Save Money More Effectively) दैनंदिन जीवनात काटेकोरपणे पालन केलात तर तुम्हालाही money saving करणं सहज शक्य होईल.
पैसे कसे वाचवावे?( How to save money?)
मी तुम्हाला दर महिन्याला कंटाळवाणा बजेट बनवण्यासारखे कोणतेही क्लिष्ट मुद्दे सांगणार नाही. ज्यामध्ये जवळपास सर्वच लोक अपयशी ठरतात. पण पुढे जाण्यापूर्वी, आपण पैशाची बचत का करावी, ज्याने आपल्याला प्रेरणा देण्याचे काम केले पाहिजे याबद्दल बोलूया.
पैशांची बचत करण्याचा आपला मुख्य उद्देश हा असतो की आपण आपल्या उत्पन्नातून काही पैसे वाचवू शकतो जेणेकरून आपली स्वप्ने पूर्ण होतील. जर तुम्ही पैशाची बचत केली तर गुंतवणुकीद्वारे तुम्ही तुमची दीर्घकालीन उद्दिष्टे साध्य करू शकाल.
1. मासिक बजेट(monthly budget) योजना तयार करा
पैसे वाचवणे म्हणजे तुमचे पैसे कुठे जात आहेत याचा मागोवा ठेवणे आणि तुमच्या खर्चावर नियंत्रण ठेवणे. तुमचा खर्च मुख्य श्रेणींमध्ये विभाजित करून मासिक बजेट योजना तयार करा आणि त्यावर चिकटून रहा.
बजेटमुळे तुम्हाला आवश्यकतेपेक्षा जास्त खर्च टाळण्यास मदत होईल, याचा अर्थ तुमच्याकडे बचत करण्यासाठी अधिक पैसे असतील.
Also Read : प्रधानमंत्री मुद्रा कर्ज योजना (मिळवा 10 लाखांपर्यंत कर्ज)
2. तुमचे प्राधान्यक्रम सेट करा (Money saving tips in Marathi)
आता व्यक्तीने आपल्या कमाईचे मूल्यमापन केले असेल, तर त्याची पुढील पायरी म्हणजे पैसे वाचवण्यासाठी त्याचे प्राधान्यक्रम ठरवणे. जीवनात गरजा कधीच संपत नाहीत हे लक्षात ठेवा, त्यामुळे कमाईनुसार प्राधान्यक्रम निश्चित केले पाहिजेत जेणेकरून व्यक्ती त्याच्या कमाईतील काही बचत करू शकेल.
जर एखाद्या व्यक्तीला या महिन्यात कोणत्याही तीन गोष्टींची गरज असेल आणि तिन्ही वस्तू खरेदी करण्यासाठी पैसे वाचवता येत नसतील, तर त्याला तीनपैकी कोणत्या गोष्टींची गरज आहे हे आधी ठरवावे लागेल. आणि त्या महिन्यात तीच वस्तू खरेदी केल्यानंतर पुढील आणि मागील महिन्यात खरेदी करायच्या पुढील दोन वस्तूंचे वेळापत्रक बनवा. परंतु लक्षात ठेवा की प्रत्येक महिन्याच्या कमाईतून बचत करणे आवश्यक आहे. म्हणूनच बचत करण्यासाठी तुमची गरज आणि इच्‍छा वेगळे ठेवणे खूप महत्त्वाचे आहे.
3. आधी बचत आणि नंतर खर्च करण्याची सवय लावा
आपल्यापैकी बरेच जण आर्थिक निरक्षरतेमुळे आपले सर्व खर्च आपल्या उत्पन्नाच्या किंवा पगाराच्या आधी खर्च करतात आणि विचार करतात की आपण खर्च केल्यानंतर उरलेले पैसे वाचवू.
परंतु बहुतेक प्रकरणांच्या शेवटी आमच्याकडे काहीच उरले नाही. म्हणूनच जवळजवळ 90% लोक नेहमी पैशांच्या कमतरतेशी झुंजतात. म्हणून तुम्हाला काही धाडसी निर्णय घ्यावे लागतील.
पैसे कसे वाचवायचे याचा हा सर्वात प्रभावी मार्ग आहे की तुम्हाला तुमच्या महिन्याचा पगार किंवा उत्पन्न मिळताच तुम्ही किमान 20% वेगळे काढावे. तुम्ही त्यांना म्युच्युअल फंड, आरडी, स्टॉक्स, पीपीएफ सारख्या पर्यायांमध्ये गुंतवू शकता.
तुमचा पगार ₹10,000 असल्यास, तुम्ही बचतीसाठी ₹2,000 आगाऊ काढू शकता. तुम्हाला हे समजले पाहिजे की तुमचा पगार फक्त ₹ 8,000 आहे आणि त्यात तुम्हाला तुमचे घर चालवावे लागेल. यासाठी तुम्ही तुमची गुंतवणूक स्वयंचलित देखील करू शकता.
आजपासूनच या पैसे वाचवण्याच्या मार्गांचा अवलंब करा. यामुळे तुमचा पैसा तर वाचेलच, याव्यतिरिक्त जर तुम्ही पैसे योग्य ठिकाणी गुंतवले तर ते वेगाने वाढेलही. (Money saving tips in Marathi)
4. उधळपट्टी टाळा
तरुणांना अनेकदा ऑनलाइन खरेदी करणे, बाहेर खाणे, चित्रपट पाहणे आणि नवीन कपडे खरेदी करणे आवडते. तुमच्या उत्पन्नाच्या आधारे या सुखांवर मर्यादा निश्चित करा. तुम्ही तुमच्या कमाईच्या १५% पेक्षा जास्त मनोरंजन आणि आनंदावर खर्च करू नका अशी शिफारस केली जाते. तुम्ही नेहमी अनावश्यक वस्तू खरेदी करणे टाळावे, ते तुमचे बजेट बिघडू शकतात.
पैशांची उधळपट्टी टाळण्यासाठी तुम्ही खरेदीला जाण्यापूर्वी यादी तयार करा कारण खरेदी करताना आपण अशा अनेक वस्तू खरेदी करतो ज्याचा आपल्याला विशेष उपयोग होत नाही आणि घरात अशाच पडून राहतात. या गोष्टींमध्ये आपला बराचसा पैसा वाया जातो. (Money saving tips in Marathi)
5. स्वतंत्र बचत खाते तयार करा
तुमचे पैसे वाचवण्याआधी तुम्ही पहिली गोष्ट करायची आहे ती म्हणजे एक वेगळे बचत खाते उघडणे. हे आवश्यक आहे कारण तुम्हाला जे काही पैसे वाचवायचे आहेत ते तुम्ही तुमच्या वेगळ्या बचत खात्यात जमा करू शकता. तुमच्या पगाराच्या किमान २०% रक्कम या खात्यात त्वरित जमा करावी.
बचत करण्यासाठी तुमच्या कमाईचा काही भाग दुसऱ्या बँक खात्यात अधिक प्रभावीपणे हस्तांतरित करण्यासाठी तुमची बचत स्वयंचलित करा.
6. ऑनलाईन खरेदी करा
गेल्या काही काळापासून भारतात ऑनलाइन शॉपिंगची लोकप्रियता झपाट्याने वाढली आहे. याचे कारण असे की अशा अनेक वस्तू आहेत ज्या ऑनलाइन स्वस्तात उपलब्ध आहेत.
जेव्हाही तुम्हाला कशाचीही गरज असेल तेव्हा ती नक्कीच ऑनलाइन शोधा. जर तुम्हाला ते ऑनलाइन थोडे स्वस्त मिळत असेल तर ते फक्त ऑनलाइन खरेदी करा. ऑनलाइन शॉपिंगसाठी तुम्ही फ्लिपकार्ट, अॅमेझॉन सारख्या वेबसाइट वापरू शकता.
ही ऑनलाइन पोर्टल वेळोवेळी अनेक उत्पादनांवर डिस्काउंट घेऊन येतात. त्यामुळे जेव्हाही तुम्हाला आवश्यक असलेल्या वस्तुला डिस्काउंट मिळेल तेव्हा ती खरेदी करा.
तसेच, ऑनलाइन शॉपिंगवर, तुम्हाला क्रेडिट कार्ड किंवा डेबिट कार्डवर अनेक ऑफर मिळतात, ज्यामुळे तुमची बचत वाढते.परंतु येथे तुम्हाला हे लक्षात घ्यावे लागेल की जेव्हा सवलतीच्या ऑफर येतात तेव्हा तुम्ही अनावश्यक वस्तू खरेदी करणे टाळले पाहिजे.
Also Read : घरी बसून सुरू करता येणारे व्यवसाय
7. तुमची युटिलिटी बिले कमी करा
पगार कमी किंवा जास्त असू शकतो, परंतु जेव्हा बचतीचा विचार केला जातो तेव्हा युटिलिटी बिले आणि इतर बिले नक्कीच लक्षात येतात, कारण ते वापराच्या आधारावर कमी किंवा कमी केले जाऊ शकतात. त्यामुळे तुम्हाला तुमच्या पगारातून बचत करायची असेल तर तुम्ही तुमचे बिल कमी करू शकता.
यामध्ये वीज बिल, पाणी बिल, गॅस बिल, इंटरनेट, टेलिफोन बिल वापराच्या आधारे कमी करता येते. वीज, पाणी, दूध इत्यादींचा वापर कमी होईल, तर त्यांचे बिलही कमी येईल आणि बिल कमी आले तर व्यक्तीचा खर्च कमी होईल. उत्पन्नापेक्षा खर्च कमी असेल तर बचत जास्त होईल. (Money saving tips in Marathi)
8. तुमची बचत हुशारीने गुंतवा
कमी पगाराच्या लोकांनी कमी वेळेत जास्त बचत करण्याच्या प्रभावाखाली कोणत्याही जोखमीच्या वस्तूमध्ये गुंतवणूक करू नये कारण तुम्हाला तुमच्या बचतीतून चांगला नफा मिळू शकतो आणि तुमची बचत केलेली रक्कम पूर्णपणे बुडण्याचीही शक्यता असते. त्यामुळे अशा व्यक्तींना धोकादायक वस्तूंमध्ये गुंतवणूक करण्याचा सल्ला दिला जात नाही. आणि ते विविध सरकारी योजना आणि बँक बचत योजनांमध्ये गुंतवणूक करू शकतात.
दरमहा पगारातून गुंतवणूक करण्यासाठी तुमच्याकडे अनेक मार्ग उपलब्ध आहेत जसे की शेयर बाजार, म्यूचुअल फंड्स, फिक्स्ड डिपॉजिट, रेकरिंग डिपॉजिट, ईपीएफ/पीपीएफ, चिट फंड, इ.
9. क्रेडिट कार्ड किंवा वैयक्तिक कर्ज वापरू नका
क्रेडिट कार्ड किंवा वैयक्तिक कर्ज वापरू नका. या दोन्ही प्रकारे कर्ज वाढतच राहते आणि शेवटी तुमच्या मासिक खर्चावर तुमचे नियंत्रण नसते. UPI शक्यतो वापरा कारण ते वापरून केलेल्या कोणत्याही पेमेंटशी संबंधित कोणतेही व्यवहार खर्च नाहीत.
तुमच्याकडे पुरेसे कारण असल्याशिवाय कर्ज घेऊ नका. (Money saving tips in Marathi)
10. नियमित व्यायाम किंवा योगासने करा
बचतीसाठी आरोग्याशी तडजोड करू नका. नंतर आजारी पडून आपली सर्व बचत गमावण्यापेक्षा आपल्या आरोग्याची आगाऊ काळजी घेणे चांगले.
नियमित व्यायाम किंवा योगासने हा आरोग्याशी संबंधित विषय असला तरी त्याचा आपल्या बचतीशीही संबंध आहे. जेव्हा आपण निरोगी असतो तेव्हा आपण डॉक्टरांची फी, हॉस्पिटलचा खर्च आणि कामातील व्यत्यय यापासून वाचतो हे यावरून समजू शकते. आणि माणूस तेव्हाच निरोगी राहतो जेव्हा तो नियमित व्यायाम किंवा योगासने करतो. म्हणूनच नियमितपणे व्यायाम आणि योगासने केल्याने आपल्या आरोग्यासोबतच पैशाचीही बचत होते.
निष्कर्ष – पैसे कसे वाचवायचे?
प्रत्येकजण पैसे कमवतो, कोणी जास्त कमावतो, कोणी कमी. पण पैसे वाचवून गुंतवणारेच श्रीमंत होतात. बचत करण्याचा सुवर्ण नियम असा आहे की आपण ते शिस्तबद्ध आणि नियमितपणे केले पाहिजे.
तुम्ही तुमच्या पगारातून किती बचत करता आणि ती कुठे ठेवता हे ठरवेल की तुम्ही महागाईच्या राक्षसाला रोखण्यात किती यशस्वी आहात. तर, दर महिन्याला पगारातून पैसे कसे वाचवायचे आणि महागाईच्या परिणामांवर मात करण्यासाठी या पैसे वाचविण्याच्या प्रभावी मार्गांचा (Money saving tips in Marathi) अवश्य अवलंब करा.
ब्लॉग आवडला तर Whatsapp आणि Facebook वर शेअर करा. तसेच नवीन ब्लॉग्स सर्वात आधी पाहण्यासाठी पोस्ट नोटिफिकेशन ON करा.
Also Read : पेपर कप व्यवसाय कसा सुरू करावा
