चालू खाते (Current Account) म्हणजे काय? अनेकदा लोक बँकेत खाते उघडण्यासाठी जातात तेव्हा त्यांना त्याबाबत योग्य माहिती दिली जात नाही. बचत खाते (Saving Account) आणि चालू खाते (Current Account) यामध्ये खूप फरक आहे. चालू खाते (Current Account in Marathi) हे अशा प्रकारचे बँक खाते आहे जे बचत खात्यापासून वेगवेगळ्या नियमांवर काम करते.
चालू खात्याला फाइनेंसियल अकाउंट असेही म्हणतात. कारण हे एक प्रकारचे डिपॉझिट अकाउंट आहे. बचत खाते म्हणजेच, कोणत्याही व्यक्तीच्या वैयक्तिक व्यवहारासाठी उघडले जाते. ज्यामध्ये चालू खाते म्हणजेच, कोणत्याही व्यवसायासाठी उघडले जाते. जसे की व्यापारी, कंपन्या, फर्म आणि सार्वजनिक उपक्रम इ. ज्यांना दिवसातून अनेक वेळा बँकेचे व्यवहार करावे लागतात.
दोन्ही खात्यांसाठी स्वतंत्र नियम करण्यात आले आहेत. आज या लेखात आम्ही तुम्हाला चालू खाते म्हणजे काय? (Current Account in Marathi) ते कोणासाठी असते? तुम्ही चालू खाते कसे उघडू शकता? चालू खाते आपल्याला कोणत्या सुविधा प्रदान करतो? अशा अनेक प्रश्नांची आम्ही उत्तरे देणार आहोत त्याचबरोबर चालू खाते आणि बचत खाते यात काय फरक आहे याचीही सविस्तर माहिती देणार आहोत.
चालू खाते माहिती | Current Account
ज्या खात्यात मोठ्या प्रमाणात पैसे काढले आणि जमा केले जाऊ शकतात किंवा खात्यांमध्ये ठेवी आणि काढण्यावर मर्यादा नाही त्याला चालू खाते म्हणतात. हे खाते उद्योगपती, कंपन्या, फर्म इत्यादींसाठी आहे. हे एक प्रकारचे डिपॉझिट खाते आहे, जे ग्राहक बँकेत बरेच व्यवहार करतात त्यांच्यासाठी हे खाते बँकेने उघडले आहे.
चालू खाते हे व्याज मिळविण्याच्या उद्देशाने किंवा बचतीच्या उद्देशाने नाही, परंतु व्यवसायाच्या सोयीसाठी आहे. हे असे खाते आहे ज्यामध्ये नेहमीच व्यवहार होतात. चालू राहते. म्हणूनच या चालू खात्याला आर्थिक खाते किंवा चालू खाते असेही म्हणतात. चालू खातेधारकांना ओव्हरड्राफ्ट सुविधेचा एक महत्त्वाचा फायदा मिळतो.
चालू खात्याची वैशिष्टे | Features of Current Account
- चालू बँक खाते हे व्यवसाय चालवण्यासाठी जसे की व्यापारी, कंपन्या, फर्म आणि सार्वजनिक उपक्रम इ. ज्यांना दिवसातून अनेक वेळा बँकेचे व्यवहार करावे लागतात यासाठी उघडले जाते.
- हे व्याज नसलेले बँक खाते आहे.
- बचत खात्याच्या तुलनेत जास्त किमान शिल्लक राखणे आवश्यक आहे.
- चालू खात्यात किमान शिल्लक न ठेवल्यास दंड आकारला जातो.
- हे बँकेकडून घेतलेल्या अल्प-मुदतीच्या निधीवर व्याज आकारते.
- चालू खाते ठेवण्यासाठी निश्चित कालावधी नसल्यामुळे ते सतत चालू असते.
- हे त्याच्या खातेदारांस बचतीच्या सवयींसाठी प्रोत्साहन देत नाही.
- चालू खाते उघडण्यापूर्वी KYC (तुमच्या ग्राहकांना जाणून घ्या) नियम पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
- चालू बँक खात्याचा मुख्य उद्देश व्यावसायिकांना त्यांचे व्यवहार सुरळीतपणे पार पाडता यावे हे आहे.
- ठेवींची संख्या आणि रक्कम यावर कोणतेही बंधन नाही.
- जोपर्यंत चालू खातेदाराच्या बँक खात्यात पैसे आहेत तोपर्यंत काढलेल्या संख्येवर आणि काढण्याच्या रकमेवर कोणतेही बंधन नाही.
- साधारणपणे, बँक चालू खात्यावर कोणतेही व्याज देत नाही. आजकाल काही बँका चालू खात्यांवर व्याज देतात.
Also Read : SIP म्हणजे काय? SIP मध्ये गुंतवणूक कशी करावी ?
चालू खाते आणि बचत खाते यांच्यातील फरक | Difference between Current Account and Saving Account
- चालू खात्यात तुम्ही एका दिवसात कितीही व्यवहार करू शकता. यासाठी तुम्हाला कोणतेही अतिरिक्त शुल्क द्यावे लागणार नाही. तर बचत खात्यामध्ये, तुम्हाला पाच व्यवहारांव्यतिरिक्त व्यवहार करण्यासाठी अतिरिक्त शुल्क द्यावे लागेल.
- चालू खात्यात तुम्हाला ओव्हरड्राफ्टची सुविधा दिली जाते. म्हणजेच, तुम्ही तुमच्या खात्यातून तुमच्या ठेव रकमेपेक्षा जास्त पैसे काढू शकता. तर बचत खात्यात अशी कोणतीही सुविधा दिलेली नाही.
- बचत खात्यात, तुम्ही बँकेने जेवढी मर्यादा दिली आहे तेवढेच पैसे काढू शकता, परंतु चालू बँक खात्यात, तुम्ही अमर्यादित व्यवहार करू शकता.
- तुम्हाला चालू खात्यातून जमा केलेल्या रकमेवर कोणतेही व्याज मिळत नाही परंतु बचत खात्यात तुम्हाला 4% व्याज दिले जाते.
- बचत खात्यात, तुम्ही शून्य शिल्लक वर देखील खाते उघडू शकता, परंतु चालू खात्यात तुम्हाला किमान शिल्लक ठेवावी लागेल, अन्यथा तुम्हाला त्यासाठी शुल्क आकारले जाईल.
- बचत बँक खात्यात शिल्लक ठेवण्यासाठी मर्यादा आहे, अधिक शिल्लक ठेवल्यास कर भरावा लागेल, परंतु चालू खात्यात कोणतीही मर्यादा नाही.
- व्यवसाय करणाऱ्यांसाठी चालू खाते अधिक सोयीचे आहे. जर तुम्ही व्यापारी असाल, तर तुम्ही चालू खाते (Current Account) उघडावे आणि जर तुम्ही सामान्य व्यक्ती असाल, तर बचत खाते (Saving Account) तुमच्यासाठी अधिक चांगले राहील. (चालू खाते माहिती)
चालू खात्याचे प्रकार | Types of Current Account (चालू खाते माहिती)
1. स्टँडर्ड करंट अकाउंट (Standard Current Accounts)
या खात्यामध्ये मासिक सरासरी शिल्लक असावी आणि या खात्यामध्ये चेकबुक, डेबिट कार्ड, ओव्हरड्राफ्ट सुविधा इत्यादी सुविधा पुरविल्या जातात आणि Standard Current Accounts अनेक फीचर्स प्रदान करतो
जसे की; इंटरनेट बँकिंग, एसएमएस बँकिंग, मोफत RTGS आणि NEFT व्यवहार इ. हे व्याज नसलेले ठेव खाते आहे. त्यामुळे जर एखाद्याला व्यवसायासाठी चालू खाते उघडायचे असेल तर ते त्याच्यासाठी योग्य आहे.
2.पॅकेज करंट अकाउंट (Packaged Current Accounts)
Packaged Current Accounts मध्ये खातेधारकांना अनेक सुविधा पुरविल्या जातात जसे की; travel insurance, medical support, roadside assistance इत्यादी. या चालू खात्यात ग्राहकाच्या गरजेनुसार अनेक सुविधा पुरवते.
Also Read : पैसे वाचवण्याचे प्रभावी मार्ग
3.सिंगल कॉलम कॅश बूक (Single Column Cash Book)
सिम्पल कॅश अकाउंट्स किंवा सिंगल कॉलम कॅश बूक हे चालू खाते देखील आहे, हे खाते दैनंदिन व्यवहारांना परवानगी देते. परंतु या खात्यात ओव्हरड्राफ्ट सुविधा उपलब्ध नाही. हे खाते व्यवसायासाठी सर्वात चांगले खाते आहे. कारण ते कोणत्याही व्यवसायासाठी कॅश बुकचे काम करते.
4.प्रीमियम करंट अकाउंट (Premium Current Accounts)
हे खाते धारकांना विशेष ऑफर आणि फायदे देखील प्रदान करते.
5.फॉरेन करंसी अकाउंट (Foreign Currency Accounts)
हे त्या व्यक्तीसाठी आहे ज्याला त्याच्या व्यवसायासाठी इतर देशांमध्ये व्यवहार करावे लागतात. विदेशी चलनात व्यवहार करण्यासाठी हे सर्वोत्तम खाते आहे. कारण, असे अनेक व्यवसाय आहेत ज्यासाठी परदेशात व्यवहार करावे लागतात, त्यामुळे त्या व्यवसायांसाठी हे एक परिपूर्ण खाते आहे.
चालू खाते कसे उघडायचे? | How to open Current Account?
- चालू खाते उघडण्यासाठी, सर्वप्रथम, तुम्हाला तुमच्या आवडीच्या जवळच्या बँकेच्या शाखेत जावे लागेल. आजकाल खाते उघडण्यासाठी ऑनलाइन अर्जही केले जातात. तुम्हाला हवे असल्यास तुम्ही ऑनलाइन अर्जही करू शकता.
- बँकेच्या जवळच्या शाखेत जाऊन तुम्हाला बँक कर्मचाऱ्याकडून चालू खात्याची माहिती घ्यावी लागेल. आणि चालू खात्याचा अर्ज घ्यावा लागेल.
- अर्ज भरून, तुम्हाला सर्व आवश्यक माहिती अचूक भरावी लागेल. यासोबतच आवश्यक कागदपत्रांच्या छायाप्रतीही जोडाव्यात. पूर्ण फॉर्म पूर्णपणे भरल्यानंतर, तुम्हाला बँकेत फॉर्म सबमिट करावा लागेल.
- अर्ज सबमिट केल्यानंतर, तुमचे खाते 3 कामकाजाच्या दिवसांत उघडले जाईल. आणि खात्याशी संबंधित सर्व आवश्यक कागदपत्रे जसे की चेकबुक, एटीएम कार्ड इत्यादी प्रदान केले जातील.
चालू खाते उघडण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे:
- अर्जदाराचा अलीकडील पासपोर्ट आकाराचा फोटो
- पॅन कार्ड
- पत्त्याचा पुरावा
- ओळख पुरावा
चालू खाते मासिक सरासरी शिल्लक | Current Account Monthly Average Balance:
| Bank | Monthly Average Balance | Free Deposit Limits |
| HDFC Bank | Rs.75,000 | 10 times the MAB |
| ICICI Bank | Rs.25,000 | 12 times the MAB |
| Axis Bank | Rs.10,000 | Up to Rs.2 lakhs |
| IndusInd Bank | Rs.10,000 | Up to Rs.2 lakhs |
| Canara Bank | Rs.1 lakh (quarterly) | Up to Rs.5 lakhs per day |
| Yes Bank | Rs.1 lakh (quarterly) | Up to 10 times of AMB |
| Punjab National Bank | Rs.1 lakh (quarterly) | Up to Rs.2 lakhs per day |
चालू खात्याचे फायदे | Benefits of Current Account
- चालू खाते सर्व व्यवसाय व्यवहारांना परवानगी देते
- चालू खात्यात पैसे काढण्यासाठी कोणतीही मर्यादा नाही..
- कोणताही व्यापारी चालू खात्यातील चेक, डिमांड ड्राफ्टमधून थेट पेमेंट करू शकतो.
- चालू खाते ओव्हरड्राफ्ट सुविधा प्रदान करते
- चालू खाते इंटरनेट बँकिंग आणि मोबाईल बँकिंग सारख्या अनेक सुविधा देखील प्रदान करते.
निष्कर्ष:
तुम्ही जर व्यवसाय करत असाल आणि त्यासाठी चालू खाते उघडायचे असेल तर तुम्हाला त्याबद्दल चांगले ज्ञान असले पाहिजे आणि आम्ही या लेखात चालू खात्यासंबंधीत (Current Account in Marathi) तुम्हाला असणाऱ्या प्रश्नांची उत्तरे देण्याचा प्रयत्न केला आहे.
तुम्हाला हा लेख आवडल्यास तुमच्या मित्रमंडळीसह शेयर करा आणि त्यांनाही याबद्दल माहिती द्या..
हे सुद्धा वाचा :
