Microgreen Farming in India : मायक्रोग्रीन फार्मिंग व्यवसायाबद्दल संपूर्ण माहिती

मायक्रोग्रीन्स म्हणजे लहान रोपे, जी 7 ते 21 दिवसांत तयार होतात आणि आरोग्यासाठी अतिशय फायदेशीर असतात. हॉटेल्स, रेस्टॉरंट्स, हेल्थ-कॉन्शस ग्राहक आणि फाईन डायनिंगमध्ये यांना मोठी मागणी आहे. Microgreen Farming Business साठी तुलनेने कमी जागा, कमी वेळ आणि कमी गुंतवणुकीत चांगला नफा मिळू शकतो.

प्रमुख प्रकार:
• मूग, चवळी, मेथी, पालक, कोथिंबीर
• ब्रोकली, वॉटरक्रेस, मस्टर्ड (मोहरी), व्हीटग्रास
• बिजी, रेडिश, फ्लॉवर मिक्स, अर्धी कोबी

जागा आणि सेटअप:

• 10×10 फूट जागेत तुम्ही मायक्रोग्रीन शेती (Microgreen Farming) सुरू करू शकता.
• टेरेस, बाल्कनी, गॅलरी किंवा घरात लावता येते.
• जर मोठ्या प्रमाणात व्यवसाय करायचा असेल, तर ग्रीनहाऊस किंवा कंट्रोल्ड इन्व्हायर्नमेंट सेटअप गरजेचे.

लागणारे साहित्य:

1. बिया (Seeds): चांगल्या दर्जाच्या ऑरगॅनिक बिया घ्या.
2. ट्रे आणि कंटेनर: प्लास्टिक ट्रे किंवा ग्रो बॅग.
3. माती किंवा कोकोपीट: कोकोपीट, व्हर्मिकंपोस्ट किंवा हायड्रोपोनिक माध्यम.
4. पाणी आणि स्प्रे बॉटल: नियमित ओलावा ठेवण्यासाठी.
5. एलईडी लाईट्स (जर इंडोअर शेती करत असाल तर): ग्रो लाईट्स आवश्यक असतील.

Microgreen Farming कशी करावी?

1) बिया निवड आणि प्रक्रिया
• उच्च दर्जाच्या ऑरगॅनिक बिया निवडा.
• बियांचे अंकुरण चांगले होण्यासाठी 6–8 तास पाण्यात भिजवा.
• कोरड्या जागी 12 तास ठेवा.

2) ट्रे आणि माती तयारी
• 1.5–2 इंच जाडीचा कोकोपीट किंवा माती टाका.
• ट्रेमध्ये समप्रमाणात पसरवा आणि हलकासा ओलावा द्या.

मायक्रोग्रीन शेतीसाठी खर्च किती येईल, नफा किती होईल, मार्केटिंग कुठे आणि कशी करावी आणि विक्री कुठे करावी याची संपूर्ण माहिती शेती व फूड प्रोसेसिंग उद्योगातील २५ बिझनेस आयडिया ई-बुक मध्ये आहे. खालील लिंकवर क्लिक करून अशा 25 पेक्षा जास्त फायदेशीर आयडिया पाहा.

3) बिया टाका आणि वाढीस मदत करा
• मातीवर बिया टाका आणि हलक्या हाताने दाबा.
• दररोज हलकासा पाणी स्प्रे करा.
• ट्रे झाकून ठेवा आणि 2–3 दिवस अंधाऱ्या ठिकाणी ठेवा.

4) प्रकाश आणि वाढ प्रक्रिया
• 3 दिवसांनी ट्रे उजेडात आणा आणि नैसर्गिक प्रकाश द्या.
• जर इंडोअर सेटअप असेल, तर LED ग्रो लाइटचा वापर करा.
• 7 ते 14 दिवसांत मायक्रोग्रीन्स तयार होतील.

Microgreen Business फायदेशीर का आहे?

✅ कमी गुंतवणुकीत उच्च नफा मिळवण्याची क्षमता आहे.
✅ फास्ट ग्रोइंग बिझनेस – 7–14 दिवसांत उत्पादन विक्रीसाठी तयार.
✅ मोठ्या शहरांमध्ये आणि हेल्थ कॉन्शस लोकांमध्ये मोठी मागणी.
✅ ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही मार्केटिंगद्वारे ग्राहकांपर्यंत पोहोचता येते.
✅ मायक्रोग्रीन्स विकून दरमहा ₹50,000 – ₹1,00,000 नफा मिळवता येऊ शकतो.

Microgreen Farming व्यवसायाचे फायदे आणि आव्हाने

फायदे:

✅ कमी जागेत सुरू करता येतो.
✅ 7–21 दिवसांत पीक तयार होते.
✅ सतत वाढणारी मागणी आहे.
✅ कमी गुंतवणुकीत जास्त नफा.
✅ ऑरगॅनिक आणि हेल्दी प्रोडक्ट असल्याने प्रीमियम दर मिळतो.

आव्हाने:

❌ शेल्फ लाइफ कमी (2–3 दिवसांत विक्री करावी लागते).
❌ वेळेवर मार्केटिंग आणि डिलिव्हरी करावी लागते.
❌ बियांची गुणवत्ता आणि पाणी व्यवस्थापन महत्त्वाचे.

मायक्रोग्रीन शेतीसाठी खर्च किती येईल, नफा किती होईल, मार्केटिंग कुठे आणि कशी करावी आणि विक्री कुठे करावी याची संपूर्ण माहिती शेती व फूड प्रोसेसिंग उद्योगातील २५ बिझनेस आयडिया ई-बुक मध्ये आहे. खालील लिंकवर क्लिक करून अशा 25 पेक्षा जास्त फायदेशीर आयडिया पाहा.