Medical Store Business Plan in Marathi : मेडिकल स्टोअर हा असा व्यवसाय आहे जो आज सर्वात फायदेशीर व्यवसाय आहे कारण औषधामध्ये जितका नफा आहे तितका इतर कोणत्याही व्यवसायात नाही आज लोकसंख्या वाढत आहे आणि आजारही वाढत आहेत, त्यामुळे औषधांची मागणी वाढत आहे आणि लोक औषधांच्या व्यवसायातून कोट्यवधी रुपये कमावत आहेत.
औषधांची मागणी पूर्ण करण्यासाठी अनेक कंपन्या औषधांचे उत्पादन करतात आणि ती औषधे लोकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी लाखों मेडिकल स्टोअर उघडले जात आहेत, त्यामुळे वैद्यकीय व्यवसाय हा खूप चांगला व्यवसाय आहे आणि तो सदाबहार व्यवसाय आहे, त्यामुळे जर कोणी मेडिकल संबंधित शिक्षण घेतले असेल जसे की डी फार्मा, बी फार्मा, फार्मा डी, एम फार्मा आणि जर कोणाला व्यवसाय करायचा असेल तर तो आपले मेडिकल स्टोअर उघडू शकतो.या लेखात आम्ही तुम्हाला मेडिकल स्टोअर उघडण्याबद्दल (Medical Store Business Plan in Marathi) सविस्तर सांगणार आहोत.
मेडिकल स्टोअर व्यवसाय काय आहे?
मेडिकल स्टोअर व्यवसाय हा एक व्यवसाय आहे जिथे आरोग्य सेवेशी संबंधित उत्पादने विकली जातात. मेडिकल स्टोअर हे सुद्धा एक प्रकारचे दुकान आहे, फरक एवढाच आहे की मेडिकल स्टोअर उघडण्यासाठी व्यक्ती शिक्षित आणि फार्मसीची पदवी असावी.
जवळपास सर्वच औषधे अशी असतात, जी लोक डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार घेतात. परंतु काही औषधे अशी असतात की, ग्राहकांना ती कोणत्याही डॉक्टरांचा सल्ला न घेता खरेदी करावी लागतात किंवा मेडिकल स्टोअरमध्ये जाऊन त्यांच्या समस्या सांगून औषधे विकत घ्यायची असतात, तर मेडिकल स्टोअर मालकांना त्यांना औषधे द्यावी लागतात. पण औषधे देताना त्यांना त्या औषधाची पूर्ण माहिती असली पाहिजे. यामुळेच मेडिकल स्टोअर उघडण्यासाठी व्यक्ती शिक्षित आणि फार्मसीची पदवी असणे आवश्यक आहे.
Also Read : असा सुरू करा मसाला व्यवसाय | वाचा संपूर्ण माहिती, कमाई, परवाने
मेडिकल स्टोर उघडण्यासाठी जागेची निवड
मेडिकल स्टोअर उघडण्यासाठी सर्वात योग्य ठिकाण म्हणजे सरकारी किंवा खाजगी रुग्णालयाचा परिसर किंवा अनेक रुग्णालये आणि दवाखाने असलेले क्षेत्र.
एवढेच नाही तर, जर उद्योजकाला हॉस्पिटल किंवा क्लिनिकचे वर्चस्व असलेल्या भागात मेडिकल स्टोअर उघडण्यासाठी जागा मिळत नसेल, तर तो गर्दीच्या बाजारपेठेत स्वतःचे मेडिकल स्टोअर (Medical Store Business Plan in Marathi) उघडू शकतो. कारण तिथेही औषधे खरेदी करण्यासाठी लोकांची गर्दी असते.
मेडिकल स्टोअरसाठी पात्रता
तुम्हाला तुमचे मेडिकल स्टोअर उघडायचे असेल तर त्यासाठी तुमच्याकडे आवश्यक पदवी असणे आवश्यक आहे. ड्रग लायसन्स मिळवण्यासाठी तुम्ही फार्मा मध्ये ग्रॅज्युएशन केलेले असणे आवश्यक आहे. परंतु तुमच्या मित्रांपैकी किंवा ओळखीच्या कोणाकडे बी. फार्मा पदवी असेल, तरीही तुम्ही मेडिकल स्टोअर उघडण्यासाठी त्याच्याकडून औषध परवाना घेऊ शकता.
मेडिकल स्टोअर उघडण्यासाठी कोर्स
यापैकी कोणताही एक कोर्स निवडून तुम्ही तुमची पदवी पूर्ण केल्यानंतर तुमचा फार्मसी व्यवसाय सुरू करू शकता. पण उपयुक्तता आणि पदवीनुसार त्यांची कार्यप्रणाली वेगळी असते. हे चार पर्याय कोणते आहेत ते
जाणून घेऊया :
- डी फार्मा (Diploma in pharmacy)
जर तुम्हाला फक्त मेडिकल स्टोअर सुरू करायचे असेल तर हा कोर्स तुमच्यासाठी खूप चांगला असेल. कारण हा कोर्स करायला जास्त वेळ लागत नाही. हा कोर्स फक्त 2 वर्षांचा आहे, तुम्ही 2 वर्षांच्या अभ्यासानंतर डी फार्मा पदवी मिळवू शकता आणि एक चांगले मेडिकल स्टोअर सुरू करू शकता.
- बी फार्मा (Bachelor of pharmacy)
जर तुम्हाला मेडिकल स्टोअर सुरू करायचे असेल तर तुम्ही बी फार्मा कोर्स करू शकता. तथापि, बी. फार्मा केल्यानंतर, तुम्हाला कोणत्याही सरकारी किंवा खाजगी रुग्णालयात नोकरी देखील मिळू शकते.
हा ३ वर्षांचा कोर्स आहे, ज्यामध्ये तुम्हाला फार्मा क्युटिकल कंपनीकडून १ महिन्याचे औद्योगिक प्रशिक्षण देखील दिले जाते. हा कोर्स करण्यासाठी तुम्ही फक्त सरकारी संस्था किंवा कोणतीही प्रसिद्ध संस्था निवडावी.
- फार्मा डी (Doctor of pharmacy)
जर एखाद्या उमेदवाराला बारावी उत्तीर्ण झाल्यानंतर फार्मसीमध्ये डिप्लोमा करायचा असेल तर त्याला हा अभ्यासक्रम करणे अनिवार्य आहे. फार्मसीमध्ये डिप्लोमा केल्यानंतर तुमच्यासाठी अनेक सरकारी मार्ग खुले आहेत. तुम्ही वैयक्तिकरित्या तुमचे स्वतःचे मेडिकल स्टोअर सुरू करू शकता आणि अगदी सहज घाऊक विक्रेता बनू शकता.
- एम फार्मा (Master of pharmacy)
बी फार्मा नंतर हा कोर्स केला जातो. या कोर्ससाठी तुम्हाला आणखी 2 वर्षे लागतील. अशा अनेक संस्था आहेत, ज्या फक्त अशाच उमेदवारांना प्रवेश देतात ज्यांना बी. फार्मामध्ये ५०% किंवा त्याहून अधिक गुण मिळाले आहेत.
Also Read : घरी बसून सुरू करता येणारे व्यवसाय (2023) | Businesses that you can start from your home in marathi
फार्मसी प्रकार
या क्षेत्रात फार्मसीचे अनेक प्रकार आहेत, प्रथम तुम्हाला कोणत्या प्रकारचा फार्मसी व्यवसाय सुरू करायचा आहे ते निवडावे लागेल. (Medical Store Business Plan in Marathi)
- community pharmacy
- chain pharmacy
- hospital pharmacy
- clinical pharmacy
- industrial pharmacy
- compounding pharmacy
- consulting pharmacy
- stand alone pharmacy
- ambulatory care pharmacy
- regulatory pharmacy
- Township pharmacy
- home care pharmacy
मेडिकल स्टोअर कोणत्या मार्गांनी उघडू शकता?
जर तुम्हाला मेडिकल स्टोअर उघडायचे असेल आणि तुमच्या फार्मसी व्यवसायासाठी नोंदणी करायची असेल, तर फार्मसी व्यवसायाची नोंदणी ठिकाणाच्या आधारे चार वेगवेगळ्या भागात विभागली जाते.
टाउनशिप फार्मसी
टाऊनशिप फार्मसी अंतर्गत, तुम्ही टाऊनशिपमध्ये तुमचे मेडिकल स्टोअर उघडू शकता आणि तेथील लोकांना औषधे देऊ शकता. तुम्हाला तुमचा फार्मसी व्यवसाय टाऊनशिप फार्मसी अंतर्गत नोंदणी करायचा असेल तर तुम्हाला तुमच्या स्थानिक औषध विभागात जावे लागेल आणि तेथे व्यवसाय सुरू करण्यासाठी अर्ज करावा लागेल.
Also Read : असा सुरू करा EV चार्जिंग स्टेशन व्यवसाय
हॉस्पिटल फार्मसी
या प्रकारची फार्मसी हॉस्पिटलमध्ये उघडली जाते. जिथे त्या रुग्णालयाच्या डॉक्टरांनी लिहून दिलेली औषधे रुग्णांना दिली जातात.
जर तुम्हाला तुमचे मेडिकल शॉप हॉस्पिटलजवळ सुरू करायचे असेल तर रूग्णालयातील रूग्णांच्या गरजेनुसार सर्व औषधे आणि ऑपरेशन्स इत्यादींमध्ये आवश्यक गोष्टींची पूर्तता करणे आवश्यक आहे.
स्टँड अलोन फार्मसी
या प्रकारच्या फार्मसीमध्ये, लोक निवासी भागात किंवा परिसरात स्वतःचे मेडिकल स्टोअर चालवतात, जे तुम्हाला अधिक पहायला मिळतात.
जर तुम्हाला अशा प्रकारचा व्यवसाय सुरू करायचा असेल, तर तुम्हाला परवाना तेव्हाच मिळेल जेव्हा तुम्ही अशा भागात मेडिकल स्टोअर सुरू करता, जिथे अजून मेडिकल स्टोअर नाही. (Medical Store Business Plan in Marathi)
Chain फार्मसी
या प्रकारच्या फार्मसीमध्ये एकाच कंपनीच्या वेगवेगळ्या शहरात अनेक मेडिकल सुरू आहेत. जसे अपोलो फार्मसी, हर्बोटेक इंडिया, संजीवनी फार्मा इ.
नावावरून हे स्पष्ट होते की हा व्यवसाय अनेक शाखांमध्ये चालतो, असा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी तुम्हाला विशेष परवानगी घ्यावी लागेल आणि परवानगीसोबत परवानाही घ्यावा लागेल.
जवळच्या घाऊक विक्रेत्याशी किंवा पुरवठादाराशी संपर्क साधा
तुम्ही व्यवसाय करत असलेल्या भागात औषधांच्या घाऊक विक्रेत्याशी संपर्क साधा. सामान्यतः औषधांचा घाऊक विक्रेता किंवा पुरवठादार शोधण्यात कोणतीही अडचण येत नाही. कारण त्या परिसरात आधीच मेडिकल स्टोअर्सची दुकाने सुरू असतीलच.अशा स्थितीत औषधांचा घाऊक बाजार कुठे आहे हे जाणून घ्यावे लागेल. घाऊक बाजारातून स्वस्त दरात तुम्ही औषधे अगदी सहज खरेदी करू शकता.
याशिवाय प्रत्येक मार्केटमध्ये प्रत्येक कंपनीचे एमआर आहेत, तुम्ही त्यांच्याशी संपर्क साधून औषध मागवू शकता. सध्याच्या काळात ऑनलाइनही अनेक एजन्सी आहेत जिथून तुम्ही सर्व प्रकारची औषधे खरेदी करू शकता. पुरवठादार असा असावा की तो तुमच्या दुकानात दररोज पुरवठा करू शकेल, कारण काहीवेळा असे घडते की आपत्कालीन परिस्थितीत तुम्हाला काही औषधे मागवावी लागतील.
औषध खरेदी करताना जाणकार व्यक्ती सोबत घेणे आवश्यक आहे. जर तुम्हाला या क्षेत्राचा अनुभव असेल तर खूप छान गोष्ट आहे.
महाराष्ट्रात नवीन मेडिकल दुकानासाठी आवश्यक कागदपत्रे
मेडिकल स्टोअरसाठी काही परवाने आणि नोंदणी करणे अनिवार्य आहे.
दुकान नोंदणी (Shop Registration)
जर तुमचे स्वतःचे दुकान असेल तर दुकानाशी संबंधित सर्व कागदपत्रे असणे बंधनकारक आहे. जर दुकान तुमचे स्वतःचे नसेल तर तुम्हाला दुकानाचे भाडेपत्र घ्यावे लागेल, तसेच भाडे करार नेहमी दुकानात ठेवावा लागेल.
व्यवसाय नोंदणी
सर्वप्रथम, तुम्ही एकटे मेडिकल स्टोअर उघडू शकता, ज्यामध्ये मालकीचा अधिकार तुमचा असेल. दुसरे, तुम्ही भागीदारीत मेडिकल स्टोअर उघडू शकता, ज्यामध्ये तुम्हाला आणि तुमच्या व्यावसायिक भागीदाराला मालकीचा अधिकार असेल आणि शेअरची मर्यादा देखील पूर्व-निर्धारित असेल.
GST (Goods and Services Tax )
मेडिकल स्टोर उघडण्यासाठी जीएसटी असणे आवश्यक आहे, जीएसटी भरणे आता सोपे झाले आहे, तुम्ही जीएसटी ऑनलाइन सबमिट करू शकता किंवा तुम्ही GST ऑफलाइनद्वारे महसूल विभागात जाऊन सबमिट करू शकता.
Drug Licence
मेडिकल स्टोअर (Medical Store Business Plan in Marathi) उघडण्यासाठी दोन प्रकारचे Drug Licence आहेत, जर तुम्हाला किरकोळ स्तरावर मेडिकल शॉप उघडायचे असेल तर तुम्हाला रिटेल ड्रग लायसन्स घ्यावा लागेल आणि जर तुम्हाला मोठ्या प्रमाणावर मेडिकल स्टोअर चालवायचे असेल तर. तुम्हाला घाऊक औषध परवाना (Wholesale Drug Licence)आवश्यक आहे. हा परवाना घेण्यासाठी
- तुमच्या दुकानाचे क्षेत्रफळ किमान 10 मीटर चौरस फिट असावे.
- तुमच्या दुकानाची कमाल मर्यादा 9.5 फूट+ असावी.
- स्टोरेज क्षमतेबद्दल बोलायचे झाले तर तुमच्या दुकानात AC ची सुविधा असली पाहिजे, तसेच फ्रीज असावा जेणेकरुन काही औषध असतात जे फ्रीजमध्ये ठेवावे लागते, अशा परिस्थितीत फ्रीज असणे अत्यंत आवश्यक आहे.
जर तुम्ही RDL (रिटेल ड्रग लायसन्स) घेतला तर तुम्हाला परवान्यासाठी 30 हजार रुपये भरावे लागतील, आणि जर तुम्हाला RDL आणि WDL (घाऊक औषध परवाना) दोन्ही प्रकारचे परवाने हवे असतील तर तुम्हाला 60 हजार रुपये द्यावे लागतील. अशा प्रकारे एवढी रक्कम देऊन तुम्ही सहज मेडिकल स्टोअर उघडू शकता.
हे सुद्धा वाचा : TOP 15 गृहिणींसाठी व्यवसाय कल्पना | Business Ideas For Housewife In Marathi [2023]
परवाना मिळविण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे
- Application form
- Pharmacist Living certificate
- 10th passing certificate
- Id Proof
- Pharmacist Marksheet
- Experience certificate or college training certificate
- Proof of ownership
- Site Plan
- fee of registration (3000 Rs)
- And documents of registered pharmacists etc.
मेडिकल स्टोर उघडण्यासाठी गुंतवणूक
तुम्ही या व्यवसायात किती पैसे गुंतवू इच्छिता हे तुमच्यावर अवलंबून आहे. कारण मेडिकल स्टोअरचा व्यवसाय कमी खर्चात तसेच जास्त खर्चात सुरू करता येतो. त्यासाठी चांगल्या ठिकाणी भाड्याने जागा घ्यावी लागेल, भाडे थोडे महाग पडणे साहजिक आहे आणि जर तुम्ही सामान्य किंवा कमी खर्चिक भागात जागा घेत असाल तर सामान्य किंमत आकारली जाईल.
दुकानात काही इंटेरियर डिझाईन करावे लागेल, काही फर्निचर करावे लागेल, काही कर्मचारी नेमावे लागतील आणि मग औषधांचा साठा आणावा लागेल. औषधांच्या साठ्याबद्दल बोलायचे झाले तर औषधांचा साठा आणि नोंदणी शुल्क या दोन्हींची किंमत ४ ते ५ लाख रुपये आहे.
संपूर्णपणे पाहिले तर सामान्य आकाराचे मेडिकल स्टोअर उघडण्यासाठी (Medical Store Business Plan in Marathi) किमान ₹6 लाख ते ₹7 लाख गुंतवणुकीची आवश्यकता असते.
मेडिकल स्टोअरमधून कमाई
तुम्ही या क्षेत्रातून किती कमाई करू शकता हे तुम्ही तुमच्या दुकानात कोणत्या प्रकारचे औषध विकता यावर पूर्णपणे अवलंबून आहे. कारण बाजारात दोन प्रकारची औषधे उपलब्ध आहेत, पहिले जेनेरिक औषध आणि दुसरे इथिकल औषध.
जेनेरिक औषधांवर तुम्हाला ४५% पर्यंत नफा मिळतो. तर इथिकल औषधांवर तुम्ही 10% ते 25% पर्यंत नफा मिळवू शकता. जर तुम्हाला मेडिकल स्टोअरमधून चांगले पैसे मिळवायचे असतील तर तुमच्या दुकानात दोन्ही प्रकारची औषधे ठेवा.
या व्यवसायातून तुम्ही महिन्याला किती कमाई करू शकता? तुम्ही मेडिकल स्टोअर उघडून दरमहा 30,000 रुपये सहज कमवू शकता. तुम्ही ही कमाई कालांतराने वाढवू शकता आणि कमाई किती वाढू शकते हे तुम्ही तुमचा व्यवसाय कसा चालवता यावर पूर्णपणे अवलंबून असेल.
हे सुद्धा वाचा : Small business ideas in Pune | पुण्यात सुरू करता येणारे व्यवसाय
मेडिकल स्टोअरमध्ये धोका
मेडिकल स्टोअर हा औषधाशी संबंधित व्यवसाय आहे, जो आरोग्याशी संबंधित आहे. म्हणूनच हा अतिशय काळजीपूर्वक चालवला जाणारा व्यवसाय आहे. तुम्ही मेडिकल स्टोअरमध्ये जे काही औषध स्टॉकच्या स्वरूपात आणाल, त्याची एक्सपायरी डेट ठरलेली असते. तुम्ही कोणत्याही ग्राहकाला कालबाह्य झालेले औषध देऊ नये याची काळजी घ्यावी लागेल.
कारण जर तुम्ही चुकून कालबाह्य झालेले औषध विकले आणि कोणत्याही ग्राहकाला काही झाले तर तुम्हाला मोठ्या कायदेशीर कारवाईला सामोरे जावे लागू शकते. म्हणूनच तुमच्या औषधाच्या एक्सपायरी डेटकडे लक्ष द्या.
निष्कर्ष :
मेडिकल स्टोअर व्यवसाय ही एक उत्तम व्यवसाय कल्पना आहे. हिवाळा असो की उन्हाळा, औषध दुकान कधीच बंद होत नाही. पाहिले तर औषधे हा आपल्या जीवनाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. थोडासा खोकला असो किंवा कोणताही मोठा आजार असो, औषधांची सर्वात आधी गरज असते, त्यामुळे हा एक अतिशय यशस्वी व्यवसाय मानला जातो. त्यामुळे तुम्ही मेडिकल स्टोअर उघडून (Medical Store Business Plan in Marathi) चांगला नफा कमवू शकता.
हे सुद्धा वाचा :
Small business ideas in Pune | पुण्यात सुरू करता येणारे व्यवसाय
